2 ) Türk İslam Tarihi
KARAHANLILAR
*Orta Asya'da kurulan ilk Türk devletidir.
*Türk İslam sentezi ilk kez Karahanlılar ile başlamıştır.
*Türkçeyi resmi devlet dili olarak kullanmışlardır.
*Türk İslam edebiyatının ilk örneklerini vermişlerdir.
*Türk İslam mimarisinin temellerini atmışlardır.
NOT: Yusuf Kadir Han devletin en parlak dönemidir.
ÖNEMLİ!
*Türk İslam tarihinde ilk medrese, hastane(bimarhane), posta teşkilatı Karahanlılar 'a aittir.
*Kutadgu Bilig,Divan-ı Hikmet, Divan-ı Lügat'it Türk, Atabet'ül Hakayık Karahanlılar dönemi eseridir.
*Türk islam mimarisinin ilk kervansaraylarına Ribat denir.
*Türk islam sentezi içerisinde eğitimde burs sistemini ilk kez Karahanlılar getirmiştir.
*Gulam sistemini Karahanlılar olusturmuştur.
*Mısırda kurulan ilk Türk islam devleti TOLUNOĞULLARI.
*Kutsal topraklara egemen olan ilk Türk devleti İHŞİDİLER.
*Eyyübiler,Kudüs'ü Haçlılar'dan almışlardır.
GAZNELİLER
*İslam kültürünü Hindistan'a yayan ilk devlettir.
*Çok uluslu bir yapıya sahiptir.
*Bilim ve Sanat dili olarak Arapça ile Farsça'yı kullanmışlardır.
ÖNEMLİ:
*SULTAN ünvanını kullanan ilk Türk hükümdar Gazneli Mahmud 'tur.
*Türk İslam tarihinde ilk kez DEVŞİRME SİSTEMİ'ni uygulayan devlet Gaznelilerdir.
*Hindistan Fatihi Sultan Mahmud 'tur.
BÜYÜK SELÇUKLU DEVLETİ
*Dandanakan Savaşı sonucunda devlet resmen kurulmuştur.
*Pasinler Savaşı Bizans ile yapılan ilk savaştır; Anadolu 'ya Türk akınları başlamıştır.
*Malazgirt Savaşı sonucu ilk Türk beylikleri kurulmaya başlanmış; Türkiye tarihi sayfası açılmıştır.
*Ebu'l Feth : Sultan Alp Arslan'a verilen ünvandır.
*Nizamülmülk dönemin ünlü veziridir.
*Sultan Melikşah ,Büyük Selçuklu'nun en parlak dönemidir.
Önemli:
*Selçuklularda eski Türk egemenlik anlayışı devam etmiştir. Ülke, hanedan üyelerinin ortak malı sayılması taht kavgalarına neden olmuştur.
*Anadoluya fetih amaçlı ilk akınlar TUĞRUL BEY döneminde başlamıştır.
*Katvan savaşı sonrası Büyük Selçuklu Devleti yıkılma sürecine girmiştir.
*Batınılik, Hasan Sabbah liderliğinde devleti yıkma harekatıdır.
*İKTA,DİVAN VE ATABEYLİK birim ve sistemlerini kullanan ilk Türk devletidir.
İLK TÜRK İSLAM DEVLETLERİNDE KÜLTÜR VE MEDENİYET
A ) Merkezi yönetim
*Divan-ı Saltanat; Devlet işlerinin görüşüldüğü büyük divandır.
*Divan-ı Mezalim; Halk şikayetlerinin dinlendiği büyük davaların bakıldığı divandır.
*İstifa Divanı;Maliye işleri
*Arz Divanı;Askerlik işleri
*Tuğra divanı;İç-Dış yazışmalar
*Divan-ı İşraf;Teftiş kurulu
Dikkat; Divan-ı Berid Büyük Selçuklu yönetiminde olmayan bir divandır.
Divan görevleri;
Müstevfi; Ekonomi sorumlusu
Pervaneci; İkta dağıtımcısı
Emir-i Arz: Askerlik sorumlusu
Tuğra ; Emir ve Ferman sorumlusu
Kadı-ül Kudat; Şer'i yargı başı
Müşrif; Mali müfettiş
Ulu Hacip; Hükümdar ve vezirden spnraki yetkili kişi
Şıhne;Vali
Amil; Mali görevli
Kadı; Adli görevli
Saray Görevlileri;
Silahtar; Hükümdar silahları ile ilgilenen kişidir.
Camedar; Hükümdarın giysileri ile ilgilenen kişidir.
İğdişbaşı: Halktan vergi toplayan kişidir.
B ) TAŞRA YÖNETİMİ
Muhtesip; Pazar fiyatlarını ve üretimi sorgulayan kişidir.
Ulak; Posta ve haber almadan sorumlu kişidir.
Atabey: Hükümdar çoçuklarını eğiten kişidir.
Bistegani: Gulaman-ı Saray ve Hassa Ordusu'nun hazineden aldığı maaştır.
Vakıf Toprak: Gelirinin sosyal hizmetlere kullanıldığı arazilerdir.
Kadıleşker; Askeri davalara bakan kişidirç
Emir-i Dad ;Örfi davalara bakan kişidir.
Dikkat;
*Gulam sisteminin Osmanlı Devleti'ndeki ismi Devşirme Sistemidir.
*Saltanat usulünün olmadığı tek Türk Devleti Memlukler 'dir.
Önemli Bilim Adamları;
Harezmi: Sıfır rakamını matematikte İLK kez kullanmıştır.
FARABİ: Birleşmiş Milletler fikrini İLK sunan kişidir.
BİRUNİ: Sultan Mahmud , kendisini Sarayımın En Değerli Hazinesi olarak taltif etmiştir.
İBNİ SİNA: El-Kanun Fi't Tıbb adlı eserin sahibidir.
Önemli: Avrupa'da AVİCENNA diye tanınır.
GAZALİ:Nizamiye Medresesi'nin baş müderrisidir.
Önemli:Eyyühe'l Veled adlı kitabı UNESCO tarafından 1951 yılında Fransızcaya, İngilizceye ve İspanyolca ya tercüme edilmiştir.
Ömer Hayyam:Cellali Takvimini hazırlamış ve Türk Üçgenini bulmuştur.
ULUĞ BEY: Semerkant 'ta kendi adına rasathane yaptırmıştır.
Önemli: Timur'un torunudur.
Bu dönemde kullanılan süsleme sanatları;Hat,ÇİNİ,TEZHİP, MİNYATÜR, OYMACILIK,CİLTLEME,VİTRAY
NOT:Halifelik makamını koruyan ve devamlılığı sağlayan Türk devletleri;
GAZNELİLER
BÜYÜK SELÇUKLULAR
MEMLUKLER
OSMANLILAR
BÖLÜM SORULARI
1 ) Alp Arslan ve Melikşah dönemlerinde vezirlik yapmış Siyasetname 'nin yazarı olan devlet adamı kimdir?2018 KPSS
*Nizamülmülk
2 )
-Türklerin Anadolu'ya yerleşme yolunun açılması
-Türk-İslam kültürünün Anadolu'ya yayılma başlaması hangi savaşın sonuçları arasındadır?2018 KPSS
*MALAZGİRT SAVAŞI
3 ) "SULTAN-I AZAM" unvanını kullanan ilk hükümdar kimdir?
*SULTAN MELİKŞAH
4 ) B. Selçuklularda resmi dil Farsça,bilim dili Arapça,edebiyat dili yine Farsça idi.Bu durum neyin gelişmesini engellemiştir?
*Türkçe'nin gelişmesini
BÖLÜM SONU
TAVSİYELERİNİZ İCİN YORUM YAPABİLİRİSİNİZ.
Yorum Gönder